Пра гэта кажа афіцыйнае тлумачэньне за подпісам першай намесьніцы начальніка галоўнага ўпраўленьня ідэалягічнай працы Менгарвыканкаму Віталіны Рудзікавай.
Зьміцер Вайцюшкевіч меўся выступіць 22 ліпеня ў Доме Масквы з праграмай на вершы расейскага паэта Ўладзімера Маякоўскага. Адміністрацыя ўстановы дала згоду на выступ, аднак упраўленьне ідэалягічнай працы Менгарвыканкаму паставіла мэтазгоднасьць канцэрту пад сумнеў. У пісьмовым адказе на імя арганізатараў чыноўніца ідэалягічнага падразьдзяленьня Віталіна Рудзікава, тлумачачы адмову выдаць гастрольнае пасьведчаньне, спаслалася на пункт 5 разьдзела 2 «Палажэньня аб арганізацыі і правядзеньні культурна-відовішчных мерапрыемстваў», зацьверджанага прэзыдэнцкім указам № 257.
У згаданым пункце, у прыватнасьці, гаворыцца пра забарону арганізацыі і правядзеньня канцэртаў, якія маюць на мэце «прапаганду вайны ці экстрэмісцкай дзейнасьці, уяўляюць пагрозу нацыянальнай бясьпецы, грамадзкаму парадку, маральнасьці і здароўю насельніцтва, правам і свабодам грамадзянаў...». Пры гэтым спадарыня Рудзікава падкрэсьліла, што асабіста паслухала аўдыё і паглядзела відэа артыста, перш чым прыняла рашэньне не дазваляць мерапрыемства.
Сам Зьміцер Вайцюшкевіч сказаў Свабодзе, што не зьбіраецца «праглынаць» падобнае самаўпраўства і будзе аспрэчваць рашэньне праз суд. Па яго словах, надышоў час нарэшце стварыць прэцэдэнт:
«Я ведаю, што „Вясна“ згадзілася падтрымаць усе зьвязаныя з гэтым юрыдычныя справы, і думаю, што ў верасьні працэс пойдзе. А ў жніўні будзем займацца, спакойна рыхтавацца да суду. Таму што тут таксама пытаньне і да паэзіі, і да нейкай канкрэтыкі. Не сумняюся, што яны ўсё выкруцяць як захочуць, але, тым ня менш, усё ж хацелася б стварыць прэцэдэнт з канкрэтнай нагоды. Таму што гэтая справа не павінна быць проста так пакінута ці „зьета“ намі, мы ўвесь час нешта глытаем. Лічу, што варта гэтым заняцца. І прыцягнуць менавіта канкрэтную асобу, якая за свае словы павінна адказаць хоць неяк. Тым больш, аказваецца, яна сама была выкладчыцай у музычнай вучэльні, і асабіста мне гэта ўжо зусім незразумела — як музыкі могуць так сябе паводзіць?»
Экспэрты не выключаюць, што пад чарговую прэзыдэнцкую кампанію выканаўцу прыгадалі папярэднюю, калі ён актыўна падтрымліваў аднаго з кандыдатаў, тагачаснага лідэра кампаніі «Гавары праўду», паэта Ўладзімера Някляева — агітаваў за яго са сцэны, езьдзіў зь ім па рэгіёнах. Аднак сёлета спадар Някляеў наўпрост у выбарах ня ўдзельнічае, а вось Зьмітра Вайцюшкевіча прэвэнтыўна нэўтралізавалі:
«Хочацца аднаго — магчымасьці выступаць з канцэртамі. І разруліць сытуацыю, я лічу, выгадна ўсім бакам — „чэсным“, „нячэсным“, з выбарамі, бяз выбараў. Проста трэба накіраваць усё ў нармальнае, чалавечае рэчышча. Пакуль жа я гэтай палітыкі не разумею. Кантроль ужо настолькі татальны, што калі гэта тычыцца нейкай помсты мне за мінулую выбарчую кампанію, то гэта тым больш нелягічна — пасьля выбараў мінула амаль пяць гадоў, а фактычна я пад забаронай ужо адзінаццаты год. Чыноўніца нібыта сказала, што прэтэнзіяў да Маякоўскага, на вершы якога падрыхтаваная праграма, у яе няма. Дзякуй богу, што хоць да Маякоўскага ня мае. А прэтэнзіі ў яе менавіта да маёй асобы — маўляў, я сваімі камэнтарамі і песьнямі падчас канцэртаў распальваю міжнацыянальную варожасьць, экстрэмізм і г.д».
Калегі па цэху шакаваныя «выракам» Зьмітру Вайцюшкевічу, творчасьць якога ў апошнюю чаргу можа асацыявацца з гвалтам ці экстрэмізмам. Лідэр гурту «Нейра Дзюбель» Аляксандар Кулінковіч, які сам не адзін год значыўся ў «чорных сьпісах» цэнзуры, але потым быў амніставаны, кажа, што забарона на творчасьць — адна з прыкметаў слабасьці сыстэмы:
«Я бачыў артыстаў, якія прапагандуюць вайну, гвалт, але не разумею, пры чым тут Дзіма? Хацелася б пачуць, што менавіта ён прапагандуе. Мы ў свой час, у 2001 годзе, калі былі прэзыдэнцкія выбары, гралі ў адным з гарадоў, і нас папрасілі прадставіць тэксты — ці не экстрэмісты мы? Мы п’яныя пісалі тэксты і дзіка рагаталі, бо ўсе тэксты былі „страшна экстрэмісцкія“. Асабліва „Волагда“ Мулявіна. Як кажуць, была б шалёная думка. Калі ў чалавека ёсьць такая шалёная думка, любое дзеяньне, любы тэкст, любы выраз можна зрабіць парнаграфічным, экстрэмісцкім, яшчэ нейкім. Але ставіць знак роўнасьці паміж вайной і Вайцюшкевічам — поўны маразм. Проста не ўяўляю, як да такога маглі дадумацца. Я чуў адгалоскі гэтай справы, але не падазраваў, што ўсё так сур’ёзна. Меркаваў, што як звычайна — дзесьці з „тэхнічных прычынаў“ перанесьлі, адмянілі. Ажно вось як запушчана. Зрэшты, у нас таксама здараецца: хоць нібыта мы ўжо і дазволеныя, усё роўна бываюць забароны канцэртаў. Але Дзімка, прычым з такой фармулёўкай — шчыра кажучы, вы мяне шакавалі. Усё, што магу сказаць, — Дзімка, трымайся!».
Негалосны пералік забароненых музыкаў, творчасьць якіх не адпавядае густу чыноўнікаў, зьявіўся ў Беларусі пры канцы 1990-х і рэгулярна абнаўляецца перад важнымі палітычнымі кампаніямі або пасьля іх. Зьміцер Вайцюшкевіч — «вэтэран» чорных сьпісаў. Кампанію яму складае Сяргей Міхалок, прысутнасьць якога ў ратацыі на радыё і тэлеканалах выключаная.
