Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Расьсьледаваньне: катаваньні цывільных у Кіеўскай вобласьці былі загадам расейскага камандаваньня, а не ініцыятывай салдатаў


Целы забітых падчас расейскай акупацыі ў Бучы. Красавік 2022
Целы забітых падчас расейскай акупацыі ў Бучы. Красавік 2022

Журналісты агенцтва Associated Press і праграмы Frontline правялі супольнае расьсьледаваньне падзей падчас расейскай акупацыі часткі Кіеўскай вобласьці.

Яны прыйшлі да высновы, што жорсткае катаваньне і забойствы мірных жыхароў прыгарадаў Кіева ў першыя дні вайны былі не ініцыятывай шараговых расейскіх салдатаў, а стратэгіяй іхнага камандаваньня на задушэньне любага супраціву «нацыяналістаў».

Паводле зьвестак Каралеўскага аб’яднанага інстытуту абаронных дасьледаваньняў, расейскія войскі, што ішлі ў кірунку Кіева, атрымалі загады заблякаваць і зьнішчыць «супраціў нацыяналістаў». Вайскоўцы выкарыстоўвалі складзеныя расейскай выведкай сьпісы і праводзілі «зачысткі», каб «нэўтралізаваць» кожнага, хто можа несьці пагрозу.

Старшы навуковы супрацоўнік інстытуту Джэк Уотлінг паведаміў журналістам, што загады падпісваў камандуючы гэтым апэрацыйным кірункам генэрал-палкоўнік Аляксандар Чайка, вядомы сваёй жорсткасьцю ў часе свайго камандаваньня расейскай групоўкай у Сырыі.

Тыя, хто выжыў у Бучы і іншых населеных пунктах пад Кіевам, паведамілі журналістам, што расейскія вайскоўцы катавалі і забівалі грамадзян пры хаця б невялікім падазрэньні, што тыя могуць дапамагаць украінскай арміі. Жорсткасьць і зачысткі заўсёды ўзмацняліся пасьля таго, як войскі Ўкраіны наносілі кропкавыя ўдары па расейскіх пазыцыях у Кіеўскай вобласьці.

Гэтую інфармацыю журналісты змаглі пацьвердзіць, калі праслухалі перахопленыя тэлефонныя размовы, у якіх расейскія вайскоўцы казалі, што маюць загад забіваць усіх, цывільных і вайскоўцаў, а таксама ня браць украінскіх жаўнераў у палон, а адразу іх расстрэльваць.

Журналісты апублікавалі некалькі цытат з гэтых тэлефонных размоў, у тым ліку аб тым, як у палон да расейцаў трапіў 18-гадовы хлопец.

«Спачатку яму прастрэлілі ногу з аўтамата, потым яму адрэзалі вушы. Ён ва ўсім прызнаўся, і мы яго застрэлілі. Мы не бяром палонных. Гэта азначае, што мы нікога не пакідаем у жывых», — сказаў адзін з расейскіх вайскоўцаў.

Буча як сымбаль расейскай агрэсіі супраць украінцаў

Горад Буча Кіеўскай вобласьці стала сымбалем зьверства расейскіх вайскоўцаў і справай нумар адзін для праваахоўных органаў Украіны, якія расьсьледуюць ваенныя злачынствы расейскай арміі. Але такія катаваньні зафіксаваны і ў іншых украінскіх гарадах.

Расейскія войскі з пачатку красавіка адступілі з Кіеўскай вобласьці. Калі Ўкраіна пачала аднаўляць кантроль над гэтымі тэрыторыямі, на іх было зафіксавана масавае зьнішчэньне мірнага насельніцтва. У першую чаргу гаворка ідзе пра Бучу, дзе, паводле папярэдніх ацэнак, загінулі ня менш за 400 грамадзян. Агулам у Кіеўскай вобласьці ўжо знайшлі целы больш як 1200 забітых цывільных асоб.

Цяпер аналягічныя злачынствы рэгіструюць у вызваленых ад расейскіх войскаў населеных пунктах Харкаўскай, Данецкай і Херсонскай абласьцей.

Сьледчыя групы Нацыянальнай паліцыі Ўкраіны ўжо зафіксавалі каля 40 тысяч ваенных злачынстваў, учыненых расейскімі вайскоўцамі.

Кіраўніцтва Расеі і Беларусі назвалі ўсе гэтыя факты фэйкамі.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG