Заснавальнік Talaka.by Яўген Клішэвіч распавёў Свабодзе, якім чынам можна паўдзельнічаць у краўдфандынгу, чаму папулярныя сацыяльна значныя праекты, арыентаваныя на беларусізацыю Беларусі, і назваў самы пасьпяховы і самы забаўны праект, якія зьяўляліся на плятформе.
— Яўген, распавядзіце пра новы сэрвіс Talakosht. Якім чынам ён дапамагае рэалізоўваць праекты ў межах Talaka.by?
— Talaka.by — гэта грамадзкая плятформа, якая дапамагае рэалізоўвацца сацыяльна значным праектам дзякуючы супольным намаганьням грамадзянаў. Працуе ўсё такім чынам: людзі, якія хочуць пазытыўных зьменаў, разьмяшчаюць свае прапановы праектаў, а неабыякавыя далучаюцца і дапамагаюць рэалізоўваць гэтыя праекты. Раней у нас усё было арганізавана так, што праекты разьбіваліся на задачы, якія маглі выканаць валянтэры і спэцыялісты. Гэта называецца краўдсорсынгам.
Літаральна некалькі дзён таму мы запусьцілі сэрвіс Talakosht, пры дапамозе якога можна паўдзельнічаць у рэалізацыі праекту ня толькі працаю, але і грашыма. Гэта ўжо краўдфандынг. Такім чынам, агулам Talaka.by — гэта экасыстэма для сацыяльных інавацыяў, дзе тыя, хто можа дапамагаць справай, дапамагаюць справай, а тыя, хто мае грошы, можа дапамагчы фінансава. Усё разам утварае віртуальны пункт збору неабыякавых людзей, якія рэальнымі справамі паляпшаюць Беларусь.
Плятформа працуе каля двух гадоў, за гэты час было разьмешчана амаль 100 праектаў, якія грунтуюцца на краўдсорсынгу. Некаторыя зь іх (12 праектаў) ужо пасьпелі запусьціць дадаткова кампанію па зборы сродкаў, далучыўшыся да краўдфандынгу.
— Як запусьціць кампанію па зборы сродкаў?
— Аўтар праекту павінен зразумець, што ён хоча зрабіць і якая сума для гэтага неабходная. Таксама аўтар праекту вызначае, якія матывацыйныя падарункі ён зможа прапанаваць спонсарам свайго праекту. Далей людзі заходзяць на старонку праекту і абяцаюць пэўную фінансавую падтрымку. Кампанія можа працягвацца 30, 45 ці 60 дзён. Калі за гэты час зьбіраюцца абяцаньні на патрэбную суму, то спонсарам рассылаецца паведамленьне, дзе іх просяць перавесьці абяцаныя грошы з дапамогай банкаўскай карткі. Калі грошы не сабраныя, то праект абнуляецца, і ў такім выпадку абяцаныя грошы застаюцца ў спонсараў.
— Наколькі амбітныя праекты, зь якімі вы працуеце? Колькі людзей і сродкаў задзейнічаныя ў іх рэалізацыі?
Адзін з найбольш яркіх праектаў — рэстаўрацыя абсэрваторыі ў плянэтарыі менскага Парку Горкага
— У нас ёсьць самыя розныя праекты, для ажыцьцяўленьня некаторых можа быць дастаткова і пары-тройкі чалавек, а для некаторых могуць быць неабходныя дзясяткі валянтэраў. Ёсьць праекты вельмі профільныя, а ёсьць вельмі папулярныя. Адзін з найбольш яркіх праектаў — рэстаўрацыя абсэрваторыі ў плянэтарыі менскага Парку Горкага. Дзякуючы Talaka.by летась знайшліся спонсары і валянтэры, якія адчынілі абсэрваторыю для наведнікаў. Да гэтага яна стаяла занядбаная амаль 20 гадоў. Ёсьць праекты для сацыялізацыі людзей з абмежаванымі магчымасьцямі. Пасьля таго як такія праекты зьявіліся на нашай плятформе, для іх рэалізацыі знайшліся трэнэры ня толькі зь Беларусі, але з Расеі і Ўкраіны. Папулярныя праекты, зьвязаныя з арганізацыяй гарадзкога жыцьця — найперш што тычыцца ровараў. Напрыклад, цікавы праект пра арганізацыю бясплатнага пракату ў Менску.
— Якія катэгорыі праектаў вы б выдзелілі?
— Фармальна ў нас чатыры разьдзелы праектаў: сацыяльныя, культурніцкія, гарадзкія і тэхналягічныя. Цікава, што некаторыя прыдумляюць праекты з выразным бізнэс-патэнцыялам. Напрыклад, ёсьць ініцыятыва стварыць пякарню для вырабу хлеба паводле стараліцьвінскіх рэцэптураў. З аднаго боку, гэта цікавы сацыяльны праект, зь іншага — маючы такую пякарню, можна зарабіць і акупіць намаганьні, пакладзеныя на яго рэалізацыю.
— Сярод праектаў шмат зьвязаных з папулярызацыяй беларускай мовы. Гэта пераклад мультфільму «Сьвінка Пэпа», стварэньне праграмы для беларусізацыі апэрацыйнай сыстэмы, пераклад сацыяльных сетак, стварэньне відэа да твораў беларускіх пісьменьнікаў і іншыя. Чаму гэта цікава людзям?
— Так, ёсьць шэраг беларускаарыентаваных праектаў. Трэба сказаць, што яшчэ на этапе стварэньня Talaka.by у мяне была асабістая цікаўнасьць да гэтай тэмы, было жаданьне распрацоўваць і разьвіваць беларускую мову. Тое, што на нашай плятформе разьмяшчаюцца ня толькі беларускамоўныя праекты, значна дапамагае прасоўвацца беларускаарыентаваным праектам, бо атрымліваецца, што людзі з розных сфэраў перамешваюцца і дапамагаюць адны адным. Увогуле, калі браць Беларусь агулам, то цікавасьць да беларускай мовы і беларускаарыентавых актыўнасьцяў цяпер расьце. Добра, што ёсьць плятформа, дзе яны могуць спрычыніцца да разьвіцьця і пашырэньня беларускай мовы.
— Які праект сярод тых, зь якімі вы працуеце, падаецца вам найбольш важным? І які найбольш забаўным?
— Найбольш важным я лічу праект па рэстаўрацыі абсэрваторыі ў парку Горкага. Паводле адукацыі я матэматык-фізык, таму гэтая тэма мне блізкая асабіста. Вельмі ўсьцешаны, што абсэрваторыя ня толькі запрацавала, а што плянэтарый нават прапанаваў стварыць музэй мэтэарытаў. Калі казаць пра фрыкаватыя праекты, то я б назваў праект «Пладова-ягадная мапа Беларусі», у межах якога плянавалася стварыць даведнік пладова-ягадных вінаў мясцовай вытворчасьці з поўным апісаньнем і ілюстрацыямі. Мы разьмясьцілі яго на плятформе, каб вызначыць ступень папулярнасьці гэтай тэмы. Аказалася, што ён не знайшоў шмат прыхільнікаў.
— Краўдфандынг, ці збор грошай, — гэта легальна ў нашай краіне?
— Гэта ўсё легальна. Калі трэба зрабіць масавы інструмэнт збору сродкаў, то ўсё павінна быць абсалютна празрыста і легальна, каб ні ў кога ня ўзьнікла ніякіх пытаньняў. У нас усё адбываецца праз банкаўскі рахунак, выплочваюцца неабходныя падаткі. Перавод можна ажыцьцяўляць з банкаўскіх картак, але неўзабаве далучым іншыя сродкі пераводу грошай. Мы два гады працавалі над юрыдычнай схемай, каб быць перакананымі, што ўсё працуе бездакорна.
