“Пнёвыя краявіды “квітнеючай Беларусі”

Грамадзкі рэдактар Свабоды гэтага тыдня – адзін зь лідэраў беларускіх “зялёных”, кіраўнік грамадзянскай ініцыятывы "TERRA-Канвенцыя" Валер Дранчук. Сёньня спадар Валер дзеліцца сваімі развагамі пра блізкі краявід, ягоны стан і магчымасьці абароны ад маразму і запусьценьня.

Каму бараніць? Ад чаго бараніць? Як і што бараніць? – менавіта да гэтых пытаньняў і адказаў на іх падштурхоўвае наша тыднёвая гутарка. Мой прагноз на будучыню, на год 2009, на жаль, несуцяшальны ў тым сэнсе, што падставаў для грамадзкай напругі, для новых алярмаў будзе ня менш, а больш і больш.

Мы ня ўсё з’елі, ня ўсё скарысталі, ня ўсё пабудавалі. Апэтыты спажыўца яшчэ толькі разгараюцца. Дый будзем памятаць, што сёньня ці не самы дзейны і рэальны захопнік нашых прыродных асяродкаў, наогул той нябачны інтэрвэнт, які дыктуе часам ня лепшыя ўмовы цывілізацыі ўва ўсім сьвеце, – гэта нарошчаныя фінансавыя запасы, так бы мовіць, “лішнія” грошы. Беларусь не выключэньне.

Леташні прыклад хімічнай атакі на Беларусь з боку расейскай кампаніі “Августбел”, на мой погляд, досыць тыповы. Гэта сыгнал.
Мая несуцяшальнасьць і ў тым, што беларускія экалягісты, зялёныя актывісты пакуль няздольныя адсочваць наступальны рух карпарацый, кампаній, фондаў зь іх фінансавымі магчымасьцямі, каб у выпадку экалягічнай пагрозы супрацьстаяць дэградацыі прыроднага асяродзьдзя і своечасова ўплываць на тыя ці іншыя сумнеўныя рашэньні.

Аднак магчымасьці – супрацьстаяць і ўплываць – застаюцца і ў руках грамадзкасьці. Трэба як мага структуравацца, ініцыяваць экалягічныя групы, клюбы па інтарэсах, найперш сацыяльнага кірунку, і найперш – у райцэнтрах, ціхіх мястэчках, населеных пунктах нацыянальных паркаў, прыродаахоўных зон. Каб жыхары празь іх цікавіліся жыцьцём, атрымлівалі неабходную інфармацыю і маглі кантраляваць працэсы, асабліва што да будаўніцтва – ці то новых заводаў, ці то руднікоў у пойме Нёмана, ці то інвэстараў, канцэсій і гэтак далей.

Добрай падставай для абароны краявідаў становіцца разьвіцьцё экалягічнага і сельскага турызму. На сьметніках, на пнёвых краявідах, на перасохлых паплавах з сылюэтамі АЭС гэтую сфэру ня зрушыш. Чым больш цікавасьці ў людзей да прыроды, нашых аселіц, тым менш абыякавасьці і запусьценьня. Гэты рэсурс дае нам выдатны шанец і яго трэба як мага скарыстаць!
Колас калісьці напісаў пра Беларусь, пра наш краявід: “Ты маеш выгляды прарока...” Дык вось, я дазволю сабе ісьці за Коласам, за нашым песьняром. Выгляды прарока я разумею як вялікую нацыянальную ідэю, нашу нацыянальную мрою. І гэтай ідэяй, гэтай векавой марай у рэшце стане наш родны блізкі краявід у незалежнай і сапраўды квітнеючай Беларусі.


Сэрыя “Блізкі краявід”. Нёман за Мікалаўшчынай. Стаўпеччына.


ЭКАЛЯГІЧНЫ КАЛЯНДАР:

ВЫБЕРЫ КОЖНЫ СВАЁ -- ДАПАМАЖЫ ПРЫРОДЗЕ І БЛІЗКАМУ КРАЯВІДУ!


2 лютага -- Усясьветны дзень водна-балотных угодзьдзяў

22 сакавіка -- Усясьветны дзень водных рэсурсаў

23 сакавіка -- Усясьветны метэаралягічны дзень

30 сакавіка --
Дзень абароны Зямлі

1 красавіка -- Міжнародны дзень птушак

1 красавіка -- Дзень геоляга

7 красавіка -- Усясьветны дзень здароўя

22 красавіка -- Дзень Зямлі

26 красавіка -- Дзень памяці загіблых у радыяцыйных аварыях і
катастрофах

22 траўня -- Міжнародны дзень біялягічнай разнастайнасьці

31 траўня -- Усясьветны дзень без тытуню

5 чэрвеня -- Усясьветны дзень навакольнага асяродзьдзя

8 чэрвеня
-- Дзень абароны акіянаў

17 чэрвеня -- Усясьветны дзень барацьбы з апустэльваньнем і
засухай

6 жніўня -- Усясьветны дзень дзеяньняў за забарону ядзернай
зброі

16 верасьня
-- Міжнародны дзень аховы азонавага слою

27 верасьня -- Міжнародны дзень турызму

28 верасьня
-- Усясьветны дзень мора

4 кастрычніка
-- Усясьветны дзень жывёлаў

10 кастрычніка -- Міжнародны дзень па зьмяншэньні небясьпекі
стыхійных бедстваў