Украіна

Украінскі ПЭН-цэнтар заклікаў беларускія ўлады спыніць рэпрэсіі

Сяргей Жадан — адзін з падпісантаў звароту. Архіўнае фота

Сябры Ўкраінскага ПЭН-цэнтру заклікаюць беларускія ўлады спыніць рэпрэсіі і перасьлед грамадзкіх дзеячоў і пісьменьнікаў, якія зьяўляюцца тварам сучаснай беларускай літаратуры і прадстаўляюць культуру Беларусі ва ўсім сьвеце.

«Украінскія пісьменьнікі з трывогай назіраюць за падзеямі ў суседняй Беларусі, — адзначаецца ў заяве Ўкраінскага ПЭН-цэнтру. — У сталіцы і шэрагу іншых гарадоў нядаўна прайшлі масавыя акцыі пратэсту супраць паглыбленьня інтэграцыі з Расейскай Фэдэрацыяй. Рэжым Аляксандра Лукашэнкі адрэагаваў на гэтыя праявы нязгоды зь ягонай палітыкай узмацненьнем рэпрэсіяў.

Затрыманых актывістаў, сярод якіх нямала нашых калегаў-літаратараў, сяброў Беларускага ПЭН-цэнтру, арыштоўваюць альбо адміністратыўна штрафуюць на сур'ёзныя сумы толькі за выказваньне сваіх думак і перакананьняў».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Тры дзясяткі судоў і 33 тысячы рублёў штрафаў за акцыі супраць інтэграцыі

Украінскія пісьменьнікі выказалі сваю салідарнасьць з грамадзкімі актывістамі Паўлам Севярынцам і Аленай Талстой, перакладчыкам і былым дэпутатам Лявонам Баршчэўскім і першым беларускім дыпляматам, мовазнаўцам Пётрам Садоўскім, паэтам Уладзімерам Някляевым і пісьменьнікам Уладзімерам Арловым.

Заяву падпісалі 37 украінскіх літаратараў і праваабаронцаў, у тым ліку Андрэй Куркоў, Міраслаў Марыновіч, Аляксандар Ірванец, Яўген Захараў, Андрэй Бондар, Ігар Казлоўскі, Сяргей Жадан, Павел Карабчук, Аксана Куцэнка і іншыя.

«Паглыбленьне інтэграцыі» Беларусі і Расеі. Што важна ведаць

Аляксандар Лукашэнка і Ўладзімір Пуцін, ліпень 2019

  • Урады Беларусі і Расеі зьбіраліся ўзгадніць 31 стратэгічны плян інтэграцыі. Паволе расейскага прэм’ер-міністра Дзьмітрыя Мядзьзведзева, няўзгодненым застаўся 1 плян — пра наднацыянальныя органы.
  • Што менавіта зьбіраюцца падпісаць Лукашэнка і Пуцін, а таксама на што пагадзіліся ўрады ў стратэгічных плянах, публічна не агучваецца.
  • Тэма «паглыбленьня інтэграцыі» пачалася зь перамоваў пра кампэнсацыю «падатковага манэўру». Але ў «праграме інтэграцыі» няма кампэнсацыі «падатковага манэўру», бюджэт разьлічылі безь яе.
  • У канцы 2018 году Мядзьведзеў заявіў, што Расея гатовая «праводзіць адзіную палітыку ў галіне падаткаў, цэна- і тарыфаўтварэньня» толькі тады, калі будуць выкананыя ўмовы пагадненьня аб «саюзнай дзяржаве» 1999 году — а гэта агульныя валюта, суд і мытня.
  • Гэтыя ўмовы празвалі «ўльтыматумам Мядзьведзева». Аляксандар Лукашэнка тады адказаў жорстка: маўляў, «шантажаваць марна. Разумею намёкі — уступайце ў склад Расеі. Гэтага ня будзе ніколі».
  • 19 сьнежня 2019 году Ўладзімір Пуцін заявіў, што зь Беларусьсю абмяркоўваюць стварэньне наднацыянальных органаў — кантрольнага і эмісійнага. 23 сьнежня Мядзьведзеў паўтарыў, што без наднацыянальных органаў ня будзе кампэнсацыі «падатковага манэўру» і іншай дапамогі Беларусі.
  • 17 лістапада Лукашэнка абурыўся тым, што расейцы «кожны раз падсоўваюць новыя ўмовы, у выніку мы ў эканоміцы нешта страчваем», і рытарычна спытаў: «На храна патрэбен такі саюз?».
  • Шэраг беларусаў лічаць, што «паглыбленьне інтэграцыі» ўсё ж можа прывесьці да страты незалежнасьці Беларусі. Палітыкі і культурныя дзеячы прынялі 1 сьнежня сумесную заяву «Аб пагрозе Незалежнасьці Беларусі», а 4 сьнежня супраць інтэграцыі выступілі беларускія Telegram-каналы і суполкі «Ўкантакце».
  • Акцыі супраць паглыбленьня інтэграцыі Беларусі і Расеі прайшлі ў Менску ​7, 8, 20 і 21 сьнежня. А таксама ў Горадні, Пінску, Лідзе. За мяжой — у Польшчы, Украіне, Літве, Чэхіі, Вугоршчыне, Бэльгіі, Ізраілі, ЗША, Канадзе.

  • Агульная сума штрафаў пратэстоўцам — каля 65 тысяч даляраў. Таксама ўдзельнікам акцый прысудзілі агулам 375 сутак арышту.

  • 24 сьнежня ў інтэрвію «Эхо Москвы» Лукашэнка заявіў, што акцыі супраць «паглыбленьня інтэграцыі» не былі масавымі («400 чалаек — гэта наша ядро апазыцыі»), і «нехта падказаў, аплаціў, фонды ім даюць прыстойныя грошы». Лукашэнка дадаў, што сам ня пойдзе на тое, «ад чаго яны спрабуюць усьцерагчы беларускі народ», і назваў сябе «галоўны абаронца сувэрэнітэту і незалежнасьці».

Спэцпрапект «Чаму Беларусь не Расея»