Палітыка

Як будуць дзейнічаць «размарожаныя» санкцыі ЗША адносна Беларусі?

Валер Кавалеўскі, кіраўнік кабінэту Сьвятланы Ціханоўскай

Чаму ЗША аднавілі дзеяньне санкцыяў раней, чым прадугледжвалася? Ці паўплывалі на гэтае рашэньне абвінавачаньні ў датычнасьці ЗША да змовы супраць Аляксандра Лукашэнкі? Ці прадугледжвае цяперашні санкцыйны пакет юрыдычныя «другасныя санкцыі» — распаўсюд іх на кампаніі трэціх краінаў, якія маюць бізнэс з падсанкцыйнымі беларускімі прадпрыемствамі?

На гэтыя пытаньні адказвае Валер Кавалеўскі, кіраўнік кабінэту Сьвятланы Ціханоўскай, яе прадстаўнік у міжнародных справах. У мінулым Кавалеўскі — беларускі дыплямат, а пазьней супрацоўнік Сусьветнага банку.

Учора ЗША абвясьцілі, што з 3 чэрвеня аднаўляецца дзеяньне эканамічных санкцыяў адносна 9 беларускіх прадпрыемстваў.

Кавалеўскі

  • Падставы для аднаўленьня дзеяньня эканамічных санкцыяў ЗША былі ўжо даўно
  • Падзеі жніўня-верасьня 2020 году паказалі, куды рухаецца рэжым Лукашэнкі
  • Гэта крыху запозьненае рашэньне
  • Чаму ЗША аднавілі санкцыі на тыдзень раней за дэдлайн, які яны самі вызначылі — таму што беларускія ўлады адмаўляюцца наагул прызнаваць наяўнасьць у краіне палітвязьняў, ня тое што абмяркоўваць іх вызваленьне
  • Махавік рэпрэсіяў не спыняецца, і колькасьць палітвязьняў працягвае расьці
  • На мой погляд, рашэньне ЗША зьвязанае выключна з наяўнасьцю палітвязьняў. Яно ніяк не зьвязанае зь ліпавай гісторыяй з «замахам» на Лукашэнку і «вайсковым пераваротам», гэта правакацыя спэцслужбаў
  • У афіцыйных паведамленьнях пра зьмест размовы Байдэна і Пуціна нічога не гаварылася пра тое, што яны наагул закраналі тэму Беларусі
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: ЗША аднаўляюць эканамічныя санкцыі адносна Беларусі; ліквідавалі «Польскую школу» ў Берасьці. Найважнейшае за 19 красавіка
  • Кароткі адказ Пяскова, што два прэзыдэнты абмяркоўвалі пытаньне замаху на Лукашэнку, нагадвае рэліз ФСБ
  • Вэрсія пра ўдзел у гэтай апэрацыі ФСБ выдумлялася на хаду, постфактум
  • ФСБ паставілі перад фактам
  • Тое самае адбылося і з размовай Пуціна і Байдэна. Лукашэнка заявіў, што яны абмяркоўвалі тэму замаху на яго. Абвяргаць словы свайго «заклятага сябра» Крамлю было няёмка
  • ЗША вычарпальна адказалі на абвінавачаньні ў датычнасьці да замаху на Лукашэнку і вайсковага перавароту — гэта ўсё хлусьня
  • Няма ніякіх доказаў таго, што ўрад ЗША меў дачыненьне да падобных плянаў
  • Таму няма чаго і камэнтаваць
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Амэрыканскі экспэрт па санкцыях — пра парады Байдэну адносна Беларусі
  • Я ведаю, што гэтыя санкцыі юрыдычна тычацца толькі забароны для амэрыканскіх кампаніяў мець бізнэс з 9 беларускімі падсанкцыйнымі прадпрыемствамі
  • Але сам факт увядзеньня амэрыканскіх санкцыяў адбіваецца на рэпутацыі любога бізнэсу, супраць якога яны ўводзяцца
  • Гэта будзе ствараць складанасьці для гэтых беларускіх прадпрыемстваў у тым, каб весьці справы з прадпрыемствамі з трэціх краінаў
  • Акрамя таго, гэта першы, але і самы важны крок
  • Гэта можа дадаць рашучасьці Эўразьвязу, Вялікай Брытаніі, Канадзе ўводзіць свае санкцыі
  • Я падкрэсьлю: гэтыя санкцыі ўведзеныя не таму, што амэрыканцы гэтага захацелі, яны ўведзеныя таму, што рэжым Лукашэнкі адмовіўся вызваліць палітвязьняў
  • Таму адказнасьць за страты, якія стануць вынікам санкцыяў, ляжыць выключна на беларускіх уладах
  • Санкцыі адносна «Паўночнага патоку — 2» — гэта быў той выпадак, калі Кангрэс ЗША вырашыў умяшацца і выказаць сваю думку
  • У Кангрэсе ЗША ёсьць двухпартыйны кансэнсус у ацэнках сытуацыі ў Беларусі
  • Рашэньне аб аднаўленьні санкцыяў прымаў урад, але мяркую, што пазыцыя Кангрэсу была прынятая да ўвагі.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Дзяржсакратар ЗША: Прадпрыемствы, закранутыя санкцыямі, спрыяюць рэпрэсіям супраць беларускага народу
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Рэзэрвуем асымэтрычны адказ для амэрыканскага боку». МЗС Беларусі адрэагавала на санкцыі ЗША

Што варта ведаць пра санкцыі ЗША

Першыя санкцыі, якія ўвяла адміністрацыя прэзыдэнта Джорджа Буша пасьля прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі ў 2006 годзе, прадугледжвалі блякаваньне ўласнасьці і актываў групы высокіх чыноўнікаў, уключна з Аляксандрам Лукашэнкам. Санкцыі распаўсюджваліся таксама і на сем’і гэтых чыноўнікаў. Ім таксама забаранілі ўезд на тэрыторыю ЗША.

Пазьней асобам, у тым ліку і новым, якія папоўнілі сьпісы, забаранілі мець актывы на тэрыторыі ЗША і весьці бізнэс з амэрыканскімі партнэрамі.

Пасьля прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі напрыканцы 2010 году ЗША пашырылі сьпіс беларускіх чыноўнікаў, якім забаронены ўезд у ЗША. Акрамя таго, грамадзянам ЗША забаранілі весьці бізнэс зь дзяржаўным канцэрнам «Белнафтахім» і шэрагам іншых прадпрыемстваў. Гэтак Злучаныя Штаты адрэагавалі на рэпрэсіі пасьля выбараў, у тым ліку на зьняволеньне шэрагу кандыдатаў у прэзыдэнты.

Пра якія беларускія прадпрыемствы ідзе гаворка

  • «Белнафтахім»,
  • «Белнафтахім ЗША»,
  • «Нафтан»,
  • «Беларускі нафтавы гандлёвы дом»,
  • «Белшына»,
  • «Гродна Азот»,
  • «Гроднахімвалакно»,
  • ААТ «Лякафарба»,
  • ААТ «Полацак-Шкловалакно».

Прадпрыемствам i грамадзянам ЗША было забаронена ўступаць у эканамічныя і фінансавыя дачыненьні з гэтымі арганізацыямі, а ўся іх маёмасьць і рахункі, якія знаходзяцца на тэрыторыі ЗША, былі замарожаныя. Да таго ж многія краіны і кампаніі адмаўляюцца працаваць з прадпрыемствамі, якія знаходзяцца пад санкцыямі ЗША.

  • У кастрычніку 2015 году Міністэрства фінансаў ЗША прыпыніла санкцыі супраць гэтых дзевяці беларускіх прадпрыемстваў у сувязі з «пэўным прагрэсам у сфэры дэмакратыі і правоў чалавека», а таксама з мэтай падтрымкі незалежнасьці і сувэрэнітэту Беларусі.
  • Пасьля прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі ў жніўні 2020 году і рэпрэсій, якія адбыліся пасьля іх, ЗША аднавілі санкцыі ад 3 чэрвеня 2021 году. Адпаведнае рашэньне 19 красавіка 2021 году апублікавала Міністэрства фінансаў ЗША.​ Злучаныя Штаты дабіваюцца вызваленьня ўсіх палітвязьняў.