«ПіК Свабоды»: Два погляды на прапанову перанесьці баявыя дзеяньні на тэрыторыю Беларусі

У эфіры «ПіК Свабоды» прапанову сустаршыні міжфракцыйнага дэпутацкага аб’яднаньня «За дэкалянізацыю Расеі» Алега Дунды абмяркоўваем з Вадзімам Кабанчуком, прадстаўніком у абароне і нацыянальнай бясьпецы Аб’яднанага пераходнага кабінэту, былым намесьнікам камандзіра полку Каліноўскага, і з украінскім палітолягам, дырэктарам Інстытуту сусьветнай палітыкі Яўгенам Магдам.

Глядзець размову на відэа цалкам

Тут фрагмэнты гутаркі

— І першае пытаньне да прадстаўніка ў абароне і нацыянальнай бясьпецы Аб’яднанага пераходнага кабінэту Вадзіма Кабанчука —пра рэакцыю лідэраў дэмакратычных сілаў на такую прапанову.

Вадзім Кабанчук. Канфэрэнцыя „Новая Беларусь“ у Вільні. 4 жніўня 2024 году

Вадзім Кабанчук: Найперш пра рэакцыю, якую падзяляюць беларускія добраахвотнікі і я як былы добраахвотнік. У нас з моманту прыезду ва Ўкраіну ( я прыехаў у 2014 годзе, некаторыя хлопцы пазьней) мара — як мага хутчэй вярнуццца дадому. Пытаньне толькі, якім чынам гэтая мара будзе рэалізаваная. З пункту гледжаньня беларусаў, якія ваююць у шэрагах Узброеных сілаў Украіны, мы вітаем такія заявы. Я хачу зьвярнуць увагу на тое, што ёсьць вайсковы бок, а ёсьць палітычны бок. З пункту гледжаньня вайсковага боку беларуска-украінская мяжа — лінія фронту, яна стала ёю з 2022 году, калі пайшлі на Кіеў калёны зь Беларусі.

Для ўкраінскіх вайскоўцаў Беларусь — гэта пляцдарм, зь якога быў зьдзейсьнены напад, гэта на сёньня лягістычная база падтрымкі акупацыйных расейскіх войскаў, якія намагаюцца захапіць Украіну і вядуць агрэсіўную вайну. Беларусь у юрыдычным пляне мае статус краіны-суагрэсара. Таму з вайсковага пункту гледжаньня тут усё ОК. Ёсьць легітымныя вайсковыя цэлі, якія будуць у выпадку неабходнасьці і прыняцьця рашэньня палітычным кіраўніцтвам зьнішчацца, дзе б яны ні былі.

Мы бачым, што магчымасьці Ўкраіны значна ўзрасьлі. Украінскае войска 2024 году і ўкраінскае войска 2022 году — якасна дзьве розныя арміі. Мы бачым, на якую глыбіню Расейскай Фэдэрацыі дастае ўкраінская зброя. Але ж загады вайскоўцам аддаюць палітыкі, і гэтае пытаньне ляжыць у палітычнай плашчыні.

— Як палітыка, як прадстаўніка АПК, напэўна, ваша ацэнка не такая, як былога намесьніка кіраўніка полку Каліноўскага?

Вадзім Кабанчук: Я пакуль не магу казаць пра ўзгодненую пазыцыю ад імя Кабінэту, бо мы гэтую тэму яшчэ не абмеркавалі. Паколькі гэта гаворыць прадстаўнік украінскай дзяржавы, дэпутат, які знаходзіцца ў Вярхоўнай Радзе ад пануючай партыі «Слуга народу», я думаю, што гэта невыпадковая заява. Ён яшчэ потым у камэнтарах падмацоўваў сваю прамову. Мая ацэнка наступная: калі мы выйдзем на вакно магчымасьцяў у вызваленьні і дэакупацыі Беларусі, нам варта скарыстацца гэтай сытуацыяй. Ці ёсьць гэтае вакно зараз? Гэта пытаньне.

— Яўген Магда, якая ваша ацэнка рэалістычнасьці гэтай прапановы? І якімі маглі б быць яе наступствы?

Яўген Магда, украінскі палітоляг, дырэктар Інстытуту сусьветнай палітыкі

Яўген Магда: Гэтыя словы прагучалі на Форуме свабоднай Расеі. Я ня ўпэўнены, што там найлепшае месца, дзе можна было б пра гэта пагаварыць. Я ведаю, што ў лістападзе ва Ўкраіне будзе ўжо трэці форум Астроскага, на якім зьбіраюцца прадстаўнікі ўкраінскіх і беларускіх палітычных і экспэртных колаў, Я думаю, што там пра гэта пагаварыць было б нашмат цікавей. У закрытым ці адкрытым рэжыме, гэта ўжо пытаньне іншае. Калі парлямэнтар гаворыць, што гэта мае быць супольная акцыя зь беларускай грамадзкасьцю, то я так успрымаю, што гэта запрашэньне Сьвятлане Ціханоўскай прыехаць ва Ўкраіну. Частка прадстаўнікоў Аб’яднанага пераходнага кабінэту ўжо ва Ўкраіне была. Беларускія дэмакратычныя сілы ўспрымаюцца як нармальны працэс...

Але я прасіў бы не забываць, і думаю, што, на жаль, я маю рацыю, што полк Каліноўскага, які на сёньня найбольш мэдыйная частка беларускага добраахвотніцкага руху, таксама ёсьць і найвялікшым аб’ектам беларускай прапаганды, беларуска-расейскай прапаганды ці беларуска-крамлёўскай прапаганды. І з гэтага погляду мы маем усьвядоміць, што інтэрвэнцыя з тэрыторыі Ўкраіны можа мець для Ўкраіны нэгатыўныя наступствы.

На сёньняшні момант Украіна мае шэраг праблем. Вадзім мае рацыю, украінскае войска з 2022 году тэхнічна моцна вырасла. Але шырокамаштабная вайна трывае ўжо больш за 950 дзён. І страты значныя, і значныя навыкі зьявіліся. Але ў кожным разе разьлічваць, што цяперашні склад беларускіх добраахвотнікаў здольны ўвайсьці на тэрыторыю Беларусі і там зьмяніць сытуацыю, гэта, на маю думку, прынамсі нясвоечасова.

Я нагадаю, што, нягледзячы на ўсе складанасьці, паміж Украінай і Беларусьсю захоўваюцца дыпляматычныя дачыненьні. Іх дагэтуль не разарвалі. І я ня маю сумневу, што ў выпадку такога разьвіцьця падзеяў, як яго апісаў Алег Дунда, нас чакае інфармацыйны шторм з боку Расеі пра тое, што Ўкраіна атакавала незалежную эўрапейскую дзяржаву. Я цалкам усьведамляю ступень залежнасьці Лукашэнкі ад Пуціна. І ў Беларусі прапаганда будзе працаваць адпаведным чыным. Хачу нагадаць, што 25 верасьня Пуцін абвясьціў пра зьмены ў расейскай дактрыне ядзернага стрымліваньня, абвясьціў фактычна пра раскрыцьцё ядзернага парасону над Беларусьсю.

На словы Дунды адрэагаваў і «алка-Мядзьведзеў», які паабяцаў даць дазвол Лукашэнку ў такім разе выкарыстоўваць ядзерную зброю. Гэта сёньняшнія рэаліі. Тэза пра тое, што невялікімі падразьдзеламі можна зайсьці ў Беларусь і беларускае войска капітулюе, — гэта пераацэнка нашых мажлівасьцяў. Я лічу, што баявыя дзеяньні паміж Беларусьсю і Ўкраінай могуць стаць трагедыяй для абодвух народаў. Я адстойваю гэтую тэзу зь лютага 2022 году.