Перад брамаю Кальварыйскіх могілак — жывыя і штучныя кветкі, а таксама сьвечкі. Шматлікім наведнікам іх прадаюць сёстры — спадарыні Валянціна і Яўгенія.
Карэспандэнтка: “Ці часта вы прадаяце тут кветкі?”
Валянціна: “Прадаем, бо малавата пэнсіі, не хапае. Трэба ж неяк выжываць?”
Карэспандэнтка: “Ці бяруць вашы кветачкі?”
Яўгенія: “Бяруць, і сьвечкі бяруць”.
Карэспандэнтка: “А шмат людзей ідзе цяпер?”
Валянціна: “Шмат. І маладых шмат людзей. Вунь, глядзіце колькі машынаў едзе. Бо вялікае сьвята — Дзяды і Ўсіх сьвятых”.
Карэспандэнтка: “Прызнаюць за сьвяты?”
Яўгенія: “Прызнаюць. Чаму ж не прызнаюць? Ідуць і праваслаўныя, і каталікі, усе ідуць. І з амбасады нават прыяжджалі. Прыгожыя вянкі, кошыкі, кветкі несьлі. Ой, што вы!”
Менскія Кальварыйскія могілкі традыцыйна лічацца каталіцкімі. Таму Дзяды тут пачалі адзначаць яшчэ напярэдадні — урачыстым набажэнствам у касьцёле Ўзвышэньня крыжа з нагоды Дня ўсіх сьвятых.
Набажэнства праводзіў біскуп Антоні Дзям’янка:
“Дарагія браты і сёстры! Наш Пан першы даў нам прыклад, што свой крыж мы павінны несьці ў цярплівасьці й разумна выкарыстаць час, які зьяўляецца для нас багацьцем”.
Набажэнствы і асьвячэньні магілаў сёньня адбываліся на ўсіх могілках Менску. На Кальварыі асьвячэньне будзе ісьці два дні.
Сёньня і ўчора сюды ідзе шмат людзей, кажуць супрацоўніцы могілак Галіна і Марыя:
Галіна: “Гэтымі днямі людзі прыходзяць прыбіраць. А ўжо сёньня, менавіта на Дзяды, вельмі шмат людзей. Шмат у касьцёле запісана на памінальныя службы”.
Карэспандэнтка: “Звычайна людзі прыходзяць на магілу да сваякоў ці да нейкіх вядомых людзей?”
Марыя: “І да сваякоў, і да вядомых, і на магілкі, якія няма каму даглядаць”.
Карэспандэнтка: “А ці ведаеце пахаваньні якіх-небудзь вядомых людзей?”
Марыя: “А вось жа пісьменьнік — Вацлаў Іваноўскі”.
Карэспандэнтка: “А хто прыбірае гэтую магілу?”
Марыя: “Прыхаджане, і мы прыбіраем”.
Галіна: “Людзі прыбіраюць магілкі, якія вакол касьцёлу. Іх вельмі шмат, і яны вельмі старыя, іх няма каму даглядаць. І людзі прыходзяць і прыбіраюць”.
На разьвітаньне гутару з пані Ядвігай — сталай і даўняй наведніцай Кальварыйскіх могілак:
Карэспандэнтка: “Якімі вам памятаюцца Дзяды вашага дзяцінства?”
Ядвіга: “Хадзілі ў касьцёл, хто ў царкву — маліцца. Пасьля ехалі на могілкі. Дома таксама паміналі: на стале на ноч пакідалі сем страваў — гэта значыць, каб дзяды частаваліся. Бабуля прымаўку такую казала: “Дзяды, дзяды ідзіце сюды. Пагуляйце, паежце і — кыш дадому ляціце”. І акно адчынялі для дзядоў”.
Карэспандэнтка: “Ці мяняецца нешта з гадамі?”
Ядвіга: “Так. Некалі баяліся хадзіць маліцца, і на могілках таксама. А цяпер — ідуць памінаюць. Трэба хадзіць — каб да нас, калі мы пойдзем да іх у госьці, таксама хадзілі”.
Біскуп Антоні Дзям’янка падчас імшы
На Кальварыі каля капліцы
На магіле Вацлава Іваноўскага сьвечкі і кветкі
Перад імшою на Дзяды
Працэсія перад сьвячэньнем могілак
Асьвячэньне пахаваньняў
(Фота Ю.Дзядзінкіна)
Дзяды-2007, 28.10.2007 Дзяды. Шэсьце і мітынг, 28.10.2007
Карэспандэнтка: “Ці часта вы прадаяце тут кветкі?”
Валянціна: “Прадаем, бо малавата пэнсіі, не хапае. Трэба ж неяк выжываць?”
Карэспандэнтка: “Ці бяруць вашы кветачкі?”
Яўгенія: “Бяруць, і сьвечкі бяруць”.
Карэспандэнтка: “А шмат людзей ідзе цяпер?”
Валянціна: “Шмат. І маладых шмат людзей. Вунь, глядзіце колькі машынаў едзе. Бо вялікае сьвята — Дзяды і Ўсіх сьвятых”.
Карэспандэнтка: “Прызнаюць за сьвяты?”
Яўгенія: “Прызнаюць. Чаму ж не прызнаюць? Ідуць і праваслаўныя, і каталікі, усе ідуць. І з амбасады нават прыяжджалі. Прыгожыя вянкі, кошыкі, кветкі несьлі. Ой, што вы!”
Менскія Кальварыйскія могілкі традыцыйна лічацца каталіцкімі. Таму Дзяды тут пачалі адзначаць яшчэ напярэдадні — урачыстым набажэнствам у касьцёле Ўзвышэньня крыжа з нагоды Дня ўсіх сьвятых.
Набажэнства праводзіў біскуп Антоні Дзям’янка:
“Дарагія браты і сёстры! Наш Пан першы даў нам прыклад, што свой крыж мы павінны несьці ў цярплівасьці й разумна выкарыстаць час, які зьяўляецца для нас багацьцем”.
Набажэнствы і асьвячэньні магілаў сёньня адбываліся на ўсіх могілках Менску. На Кальварыі асьвячэньне будзе ісьці два дні.
Сёньня і ўчора сюды ідзе шмат людзей, кажуць супрацоўніцы могілак Галіна і Марыя:
Галіна: “Гэтымі днямі людзі прыходзяць прыбіраць. А ўжо сёньня, менавіта на Дзяды, вельмі шмат людзей. Шмат у касьцёле запісана на памінальныя службы”.
Карэспандэнтка: “Звычайна людзі прыходзяць на магілу да сваякоў ці да нейкіх вядомых людзей?”
Марыя: “І да сваякоў, і да вядомых, і на магілкі, якія няма каму даглядаць”.
Карэспандэнтка: “А ці ведаеце пахаваньні якіх-небудзь вядомых людзей?”
Марыя: “А вось жа пісьменьнік — Вацлаў Іваноўскі”.
Карэспандэнтка: “А хто прыбірае гэтую магілу?”
Марыя: “Прыхаджане, і мы прыбіраем”.
Галіна: “Людзі прыбіраюць магілкі, якія вакол касьцёлу. Іх вельмі шмат, і яны вельмі старыя, іх няма каму даглядаць. І людзі прыходзяць і прыбіраюць”.
На разьвітаньне гутару з пані Ядвігай — сталай і даўняй наведніцай Кальварыйскіх могілак:
Карэспандэнтка: “Якімі вам памятаюцца Дзяды вашага дзяцінства?”
Ядвіга: “Хадзілі ў касьцёл, хто ў царкву — маліцца. Пасьля ехалі на могілкі. Дома таксама паміналі: на стале на ноч пакідалі сем страваў — гэта значыць, каб дзяды частаваліся. Бабуля прымаўку такую казала: “Дзяды, дзяды ідзіце сюды. Пагуляйце, паежце і — кыш дадому ляціце”. І акно адчынялі для дзядоў”.
Карэспандэнтка: “Ці мяняецца нешта з гадамі?”
Ядвіга: “Так. Некалі баяліся хадзіць маліцца, і на могілках таксама. А цяпер — ідуць памінаюць. Трэба хадзіць — каб да нас, калі мы пойдзем да іх у госьці, таксама хадзілі”.
Біскуп Антоні Дзям’янка падчас імшы
На Кальварыі каля капліцы
На магіле Вацлава Іваноўскага сьвечкі і кветкі
Перад імшою на Дзяды
Працэсія перад сьвячэньнем могілак
Асьвячэньне пахаваньняў
(Фота Ю.Дзядзінкіна)
Дзяды-2007, 28.10.2007 Дзяды. Шэсьце і мітынг, 28.10.2007
